- دکتر ابوذر رفیعی قهساره « عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج »
کتاب "دیکتاتوری" ترجمه دکتر ابوذر رفیعی قهساره (عضو هیئت علمی دانشگاه سراسری یاسوج) با افتخار در #انتشارات_رجال منتشر گردید
شما نیز برای انتشار آثار ارزشمند علمی و پژوهشی خود در انتشارات رجال با ما در ارتباط باشید:
09142052930
@dr_Ehsanjafarifar
@PUB_REJAL_ARTICLE
انتشارات رجال (ناشر رجال علمی و سیاسی)
@pub_rejal_article
09142052930
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 1
فصل اول : طلب قدرت 7
رهبر استقلال 7
نابود کردن جواهر آفریقا 10
زمین خواری 13
فصل دوم : حکومت دیکتاتور 21
تعریف دیکتاتوری 23
چپ، راست یا هیچکدام 25
روم باستان 28
دیکتاتوری در عصر مدرن 30
فصل سوم : اقتدارگرایی و تمامیتخواهی 37
ریشههای فاشیسم 38
هیتلر و نازیها 42
اتحاد جماهیر شوروی در دوره استالین 47
مائو زدونگ 49
پایان رژیمهای تمامیتخواه 54
فصل چهارم : ظهور و سقوط دیکتاتوریها 59
ملاحظات جنگ سرد 59
حمایت از دیکتاتورها 63
مسئله جانشینی 65
آینده دیکتاتوری 66
مقدمه
به قلم دکتر تیموتی کولتون (دانشکده حکومت، دانشگاه هاروارد)
هنگامی که بشر میکوشد مجموعه پیچیدهای از چیزها را درک نماید، معمولاً این کار را با دستهبندی و طبقهبندی آنها انجام میدهد. در واقع، اقدام به طبقهبندی یا گروهبندی پدیدههای مورد نظر در دستههایی که اساساً بسیار شبیه هم هستند میکند. این دستهها را میتوان با هم مقایسه کرد و مورد تحلیل قرار داد. منطق دستهبندی برای مطالعه اشیای بیجان (برای مثال انواع آب یا مواد معدنی)، ارگانیسمهای زنده (نظیر انواع پرندگان یا باکتریها)، و همچنین نظامهای ساخته دست انسان (نظیر مذهب یا رسانههای ارتباطی) به کار برده میشود.
این مجموعه کتابهای مختصر در خصوص نظامهای حکومتی است که جزء انواع خاص و بسیار مهم نظامهای ساخته دست انسان محسوب میشوند. نظامهای حکومتی ترتیباتی برای کنترل و همکاری انسان در درون قلمروهای مشخصی هستند. حکومتها عدالت را برقرار میکنند، قانونگذاری مینمایند، مالیاتها را افزایش میدهند، میجنگند، مدارس و نظام بهداشت را مدیریت میکنند و بسیاری از خدمات دیگری که ما از آنها بهرهمند میشویم را ارائه میدهند. همانند مواد معدنی، باکتریها و مذاهب، نظامهای حکومتی هم اَشکال و انواع بسیار متنوعی دارند.
اما این اَشکال و انواع نظامهای حکومتی دقیقاً کداماند؟ قطعاً یکی از نخستین تلاشها برای پاسخگویی به این سؤال در قرن چهارم پیش از میلاد توسط ارسطو فیلسوف برجسته یونانی صورت گرفته است. کتاب وی با عنوان سیاست به شکلی ناقص به دست ما رسیده و البته بسیاری از نوشتههای او پس از مرگش از بین رفته است. به هر حال، این کتاب دربرگیرنده طرحی ساده و البته مهم برای طبقهبندی نظامهای حکومتی است. ارسطو مطالب این رساله را بر اساس مطالعه قانون اساسی 158 دولت شهر کوچک که در آن زمان در نزدیکی سواحل شرقی دریای مدیترانه واقع بوده و ساکنان اکثر آنها یونانی بودند مورد پژوهش و توضیح قرار داده است.
مطابق کتاب سیاست ارسطو زمانی میتوان هر نظام حکومتی را به شکلی دقیق و درست طبقهبندی نمود و فهمید که نسبت به دو مسئله آگاهی داشته باشیم. مسئله نخست این است که چه تعداد افراد در تصمیمات سیاسی نقش ایفا میکنند: یک نفر، تعداد اندکی از افراد، یا تعداد زیادی از افراد. مسئله دوم این است که آیا نظام در جهت خیر عمومی شهروندان دولت شهر عمل میکند یا خیر. با در نظر گرفتن این دو مسئله، در مجموع شش دستهبندی از از نظامهای حکومتی ایجاد میشود: پادشاهی (که حکومت در اختیار یک نفر است که به منافع شهروندان توجه دارد)؛ تیرانی (که حکومت در اختیار یک نفر است که صرفاً نگران منافع خود است)؛ آریستوکراسی (که حکومت در اختیار تعداد اندکی است که منافع همگان را در نظر میگیرند)؛ الیگارشی (که حکومت در اختیار تعداد اندکی است که صرفاً به دنبال منافع خود هستند)؛ حکومت مشروطه یا «پولیتی» (که حکومت توسط تعداد زیادی به نفع عموم مردم است) و سرانجام شکلی از حکومت تودهای (که حکمرانی توسط تعداد زیادی از افراد است که نسبت به منافع کلانتر بیتوجه هستند).
نوع پنجم این تقسیمبندیِ کلاسیک ارتباط نزدیکتری با دموکراسی نمایندگی مدرن، که در ایالاتمتحده، اروپای غربی، هند و بسیاری دیگر از مناطق جهان تجربه شده است، دارند. یکی از چیزهایی که ارسطو به ما میآموزد این است که بدیلهای مختلفی برای این نوع حکومت وجود دارد. علاوه بر یکی از کتابهای این مجموعه که به دموکراسی اختصاص یافته، سایر کتابهای این مجموعه که توسط انتشارات ماسون کِرست به چاپ رسیده است دانشجویان را با انواع نظامهای حکومتی که کمابیش با دستهبندیای که توسط ارسطو بیش از هزار پیش ارائه شده است انطباق دارند، آشنا خواهد کرد. این مجموعه شامل کتابهایی در خصوص نظامهای پادشاهی؛ دیکتاتوری (از نظر ارسطو، تیرانی)؛ الیگارشی؛ کمونیسم (که باید آن نوع خاصی از الیگارشی مدرن بدانیم)؛ فاشیسم (که در برگیرنده برخی ویژگیهای تیرانی و حکمرانی تودهای است)؛ و تئوکراسی (که به راحتی نمیتوان آن را در دستهبندی ارسطو جای دارد، و میتوان حکومت به نام خداوند یا بر اساس تصمیمات دینی دانست)، است.
ارسطو تحقیق خود را بر قوانین اساسی مکتوب دولت شهرها متمرکز کرده بود. امروزه، عالمان سیاسی، که ابزارهای بهتری برای پژوهش در اختیار دارند، بیشتر به اقدامات عملی حکومتها در کشورهای مختلف میپردازند. عمل عموماً متفاوت از نظریه است که در قالب قانون اساسی به شکل مکتوب درآمده است. امروزه محققان به مطالعه این موضوع میپردازند که چرا کشورها به لحاظ نحوه اتخاذ تصمیمات حکومتی و اینکه این تصمیمات به نفع چه کسانی گرفته میشود تا این حد با یکدیگر متفاوت هستند، و بر این اساس نظامهای سیاسی را میتوان به دستههای کلانی تقسیم نمود و در درون هر دسته هم باز دستهبندیهای فرعیتری را مشخص کرد، و همچنین بین نظامهای ترکیبی که فراتر از مرزهای هر دسته قرار میگیرند تمایز قائل شد. در نتیجه این مطالعات روشن شده است که این تفاوتها نه یک دلیل بلکه دلایل بسیاری دارد، و اختلافنظر گستردهای در خصوص اینکه کدام یک از این دلایل مهمتر هستند، وجود دارد. برخی از این دلایل در کتابهای این مجموعه مورد بررسی قرار گرفتهاند.
متخصصان حکومت همچنین از روندهایی که در طول زمان رخ داده است شگفت زده شدهاند. چرا برخی از اشکال دموکراسی در جهان معاصر تبدیل به رایجترین شکل حکومت شده است؟ چرا فرآیند دموکراتیزاسیون در موجهای متفاوت و همراه با دورههای طولانی رکود دموکراسی یا حتی دموکراسیزداییِ معکوس که این امواج را از هم جدا ساخته، رخ داده است؟ موج به اصطلاح سوم دموکراسی در دهه 1970 آغاز شد و تا دهه 1990 تداوم داشت، علاوه بر سایر تغییراتی که در این موج دموکراسی اتفاق افتاد، ویژگی برجسته آن فروپاشی نظامهای کمونیستی در اتحاد شوروی و اروپای شرقی و همچنین از بین رفتن نظامهای مختلف غیردموکراتیک در جنوب اروپا و آمریکای لاتین بود. در زمان حاضر، چشمانداز دموکراسی روشن نیست. در تعدادی از کشورهای عرب نظامهای اقتدارگرا اخیراً سقوط کرده یا توسط انقلابیون به چالش کشیده شده است. با این حال، هنوز نمیتوان با قطعیت گفت که نتیجه این تحولات ایجاد نظامهای دموکراتیک کارآمد خواهد بود. به علاوه، هنوز روشن نیست که آیا جهان با موج دیگری از دموکراسی زدایی مواجه خواهد شد یا خیر. ما نمیتوانیم ظهور اشکال کاملاً جدیدی از حکومت که توسط ارسطو پیشبینی نشده بود را نادیده بگیریم؛ احتمال این امر به خصوص با اَشکال معاصر فناوری و ارتباطات، نظیر اینترنت، ابزارهای رصد رفتار در فضای آنلاین و رسانههای اجتماعی تقویت شده است.
خوانندگان جوان برای اینکه بتوانند به مسائل پیچیدهای نظیر آنچه در بالا مطرح شد بپردازند، بایستی ابتدا به شکل پایهای نظامهای حکومتی فعلی و نظامهای حکومتی در طول تاریخ را مطالعه نمایند. کتابهای این مجموعه برای رفع نیازهای آموزشی این گروه در این حوزه منتشر شده است.